top of page

" Wist je dat whisky eigenlijk een vorm van gedistilleerd bier is? ,,

Whisky is in essentie gedistilleerd bier zonder hop. Het mengsel waarvan alle soorten whisky gemaakt wordt bestaat uit gefermenteerd graan, gist en water - net als bier dus.  De eerste dagen van de productie zijn whisky en bier dus hetzelfde. Vanaf het distilleerproces scheiden de wegen van whisky en bier zich. 
 

Het distilleerproces van whisky bestaat uit 5 stappen, waarbij dus weinig ingredienten worden gebruikt. Er mogen geen kleur- of geur- of smaakstoffen aan worden toegevoegd, maar toch zijn er duizenden verschillende smaken whisky. Dit komt door variaties in het distilleerproces. 

Bij VomFASS koesteren we onze exclusieve whisky, en vertellen we graag
welke stappen we doorlopen voordat we whisky op vat aanbieden.

 

Geïnteresseerd? Lees dan vooral verder! 

 basiskennis

Whisky

Whisky proces
BenRiachMaltings06_edited.jpg

01. MOUTEN

De eerste stap in het productieproces van whisky is het mouten van de gerst. Gerst bevat zetmeel, dat omgezet dient te worden in suikers, door het te drogen en te laten ontkiemen. Deze suikers zijn essentieel bij het maken van alcohol.

 

Mouten is het proces dat het zetmeel verandert in maltose, tijdens het gisten wordt dit dus in alcohol omgezet. Wel zo handig, alcoholvrije whisky kunnen wij ons niet echt indenken. Er zijn verschillende manieren waarop dit gebeurt, afhankelijk van de distilleerderij.

Om het ontkiemingsproces te stoppen, moet de gerst worden gedroogd. Dit gebeurt doorgaans in een droogoven, of een 'klin' genoemd.

Door dit proces is de gerst nu mout geworden.

 

Traditioneel wordt turf als brandstof voor de droogovens turf gebruikt. Daardoor ontstaat er een karakteristiek turfig (peated) aroma, waardoor whisky’s vaak een rokerige smaak hebben. Vandaar de naam 'peated malt' 

01. mouten
02. gristen

02. GRISTEN

Het mout wordt gemalen tot bloem (grist) in een beslagkom, de 'mash tun' genoemd. Daarna wordt heet water toegevoegd, en een paar uur geroerd, waardoor de suikers zich uit de grist onttrekken. Hierdoor ontstaat er een soort beslag: de wort. Dit proces wordt ook wel gristen genoemd. De vloeistof die zo ontstaat, sijpelt door de kleine gaatjes in de bodem van de kuip en wordt overgebracht in grote gistvaten, ofwel washbacks.

Vaak wordt er hierbij gebruik gemaakt van uitermate goed water. Het is dan ook niet vreemd dat de meeste distilleerderijen gevestigd zijn nabij een schone waterbron. De kwaliteit van het gebruikte water heeft invloed op het eindproduct, door eventuele mineralen die erin zitten. 

Het bovenstaande proces wordt vaak drie keer herhaald met een steeds toenemende temperatuur. Alleen de eerste twee partijen wort worden bewaard, de derde partij is restproduct (draff) voor andere doeleinden

DSs8j9jXcAA-QoN.jpg
colum still big factory

03. FERMENTEREN

In de washbacks vindt het gistingsproces plaats, waarbij de wort wordt omgezet in wash

Er wordt gist aan de wort toegevoegd. Dit zorgt ervoor dat de aanwezige suikers in de wort veranderen in alcohol en koolzuurgas. Net zoals bij het water en de andere ingrediënten, heeft de keuze voor het type gist een invloed op de uiteindelijke smaak en geur van de whisky. De 'Master Distiller' kiest daarom zorgvuldig de juiste techniek voor zijn/haar whisky. 

De fermentatie duurt 2 -3 dagen. De gecreerde vleoeistof, ‘wash’, heeft nog een behoorlijk laag alcoholpercentage. Te vergelijken met bier. Je zou er zelfs bier mee kunnen maken, als het hierna zou worden gebrouwen. Maar dat gebeurt niet. De wash wordt nu namelijk niet gebrouwen, maar gedistilleerd. 

03. Fermenteren

04. DISTILLEREN

Bij de destillatie wordt het alcohol van water gescheiden. Meestal worden whisky’s worden twee of drie keer gedistilleerd, waardoor een hoog alcogol percentage kan worden verkregen. Hiervoor wordt pot still gebruikt.

  • De wash wordt in de eerste still verwarmd. De vloeistof verdampt en condenseert boven in de hals van de ketel. Dit eerste distillaat, low wine geheten, bevat iets meer dan 20% alcohol, en is een tussenproduct waar nog aardig aan geschaafd met worden. 
     

  • De low wine wordt naar de tweede kleinere ketel, die ook wel de 'spirit still' wordt genoemd. In de spirit still wordt de geproduceerde alcohol verdeeld in drieën, waarbij het middelste destillaat gebruikt wordt om whisky te maken.
     

    • ​​De alcohol die ontstaat uit de eerste ‘batch’ is veelal scherp en heeft een hoog alcoholniveau. De latere batches zijn juist het tegenovergestelde. Deze partijen worden dan ook verzameld en hergebruikt, maar zijn niet perfect bruikbaar. Het is de kunst de perfecte batch tee vinden, welke zich meestal in het midden bevindt. Dit wordt daarom ook wel het hart van de distillatie genoemd.

Ook hier geldt weer dat een verschillende vorm van de ketels een andere smaak aan de uiteindelijke whisky geeft. Stills met lange “nekken” geven fijnere en zachtere smaken. Korte en bredere still geven een vollere en rijkere smaak.

Renegade-Grenada-small-18-of-26.jpg_resize=736,555&ssl=1.jpg
04. Distilleren
shutterstock_292675583-e1574856226651.jpg_auto=compress&max-w=1200.jpg

05. RIJPEN

De ‘middle cut’ van de distillatie wordt vervolgens opgeslagen in houten vaten. Gedurende de jaren dat de whisky in deze vaten rijpt, ontwikkelt hij zijn kleur, aroma's en complexiteit. De distilleerderij bepaalt de uiteindelijke duur van het rijpingsproces en kiest wat voor vaten er gebruikt worden. Bijvoorbeeld eiken houten of sherry vaten.

Na een minimum van drie jaren gerijpt te hebben mogen we eindelijk spreken van whisky. De meeste whisky’s rijpen echter (veel) langer.

Tijdens dit rijpingsproces verdampt ieder jaar ongeveer 2% van de whisky uit het vat. In Schotland noemen ze dit liefkozend The Angels’ Share, het deel van de whisky dat wordt gereserveerd voor de Engelen. Dit is een van de redenen waarom oudere whisky's zeldzaam en duurder zijn; er blijft steeds minder whisky over naarmate de rijpingsperiode langer is.

Ww

Whisky

(noun)

Liquid sunshine

05. Rijpen

Welke soorten whisky zijn er? 

Er zijn vele soorten whisky’s, die meestal verbonden zijn met een bepaald land of een bepaalde streek. Denk bijvoorbeeld aan Schotse, Ierse, Japanse of Indiase whisky. Maar behalve op herkomst wordt whisky ook vaak onderscheiden op whisky soorten. 
 

De verschillende whisky soorten op een rijtje:

  • Single malt whisky: Dit is whisky die afkomstig is van 1 distilleerderij, en 100% van gemoute gerst is gemaakt. Dit kunnen ook whisky’s zijn uit andere vaten of van andere partijen, maar deze moeten wel allemaal van dezelfde distilleerderij zijn. Single malt whisky’s worden in meerdere landen geproduceerd (o.a. Zweden, India en Japan), maar de Schotse variant (“'Scotch'”) is toch wel de bekendste.
     

  • Blended whisky: Dit is een combinatie van twee of meer whisky’s uit verschillende stokerijen. Deze blend bestaat vaak uit ongeveer 40% single malt en 60% single grain whisky’s. Blended whisky’s kunnen worden gezien als een wat zachter alternatief voor de single malt whisky’s.
     

  • Single Grain Whisky: Net als bij single malt komt een single grain ook uit één distilleerderij, maar een single grain bestaat daarentegen niet uitsluitend uit gerst. Een single grain bestaat namelijk uit een combinatie van water, gemoute gerst en een andere gemoute of ongemoute graansoort. Hierdoor is het vaak vriendelijker geprijsd vergeleken met de single malt whisky. 
     

  • Blended Grain Whisky: Een combinatie  van uitsluitend verschillende single grain whisky’s uit verschillende distillerijen. In Canada produceren ze hier bijvoorbeeld een heleboel van!
     

  • Bourbon: Een Amerikaanse whiskey gemaakt van minimaal 51% mais. Deze whiskeys hebben de karakteristieke smaak van karamel, vanille, en gedroogd fruit.
     

  • Rye Whisky: Eveneens een Amerikaanse whiskey, waarbij minimaal 51% uit rogge bestaat. Kenmerkend voor rye whiskey is het krachtige karakter en de rijke kruidige smaak. 

Cocktails met whisky

Een mooie whisk(e)y kan je natuurlijk puur, of met een beetje ijs drinken. Maar op een zomerse dag heb je soms meer behoefte aan een pittige cocktail. Hieronder een aantal mogelijkheden. 

Kies je favoriet, en geniet ervan.

Graces-Secret-1280x843_edited.jpg

Grace Secret 

in shaker: 

  • Eiwit van 1 ei

  • 30ml Ierse whisky (Phoenix)

  • Citroensap halve citroen

  • 10 ml Suikersiroop 

  • 15 ml granaatappelsap


afwerking: 

  • ijsblokjes

  • Granaatappelpitjes

whiskey-sour_b_edited.jpg

Whiskey Sour

In shaker:

  • Eiwit van 1 ei

  • 45 ml whiskey (Koval)

  • Citroensap halve citroen

  • 10 ml Suikersiroop 


afwerking:

  • ijsblokjes

  • evt. kers

penicillin.jpg_q=95&sw=356.jpg

Pennicillin

In shaker:

  • 60 ml Belgium Whisky

  • 30 ml vers citroensap

  • 20 ml gembersiroop

  • 5 ml honing

afwerking:

bottom of page